Εκπαίδευση από Απόσταση και Συστήματα Τηλεκπαίδευσης

Τα Εκπαιδευτικά Συστήματα Περιβάλλοντος Ιστού (ΕΣΙ), παρότι αποτελούν ένα σχετικά νέο ερευνητικό τομέα, έχουν ωστόσο τις βάσεις τους στα ΕΔΣ και τα ΠΥΣ από τα οποία κληρονόμησαν αρκετά χαρακτηριστικά. Κατά συνέπεια τα ΕΣΙ εμφανίζεται να προέκυψαν από το συνδυασμό των προαναφερθέντων συστημάτων. Ακολουθεί μια κατάταξη των διαφόρων ειδών ΕΣΙ, ανάλογα με το σύστημα προέλευσης (ΕΔΣ ή ΠΥΣ).

Ως ΕΔΣ ορίζονται τα συστήματα λογισμικού που περιέχουν μοντέλα εκπαιδευτικού περιεχομένου, τα οποία καθορίζουν το τι θα διδαχθεί, καθώς επίσης και διδακτικές στρατηγικές, οι οποίες καθορίζουν τον τρόπο διδασκαλίας (Wenger, 1987; Ohlsson 1987).

Τα Προσαρμόσιμα Υπερμεσικά Συστήματα (ΠΥΣ) αποτελούν μία σχετικά νέα ερευνητική κατεύθυνση στην περιοχή των Υπερμέσων και της Μοντελοποίησης, γνωρίζοντας ιδιαίτερη ανάπτυξη μετά το 1996 όπου παρουσιάστηκαν αρκετές ερευνητικές εργασίες (Brusilovsky and De Bra,1998, 1999; Brusilovsky et al., 1997a; Milosavljevic et al., 1997).

Ένα από τα βασικά μειονεκτήματα των παραδοσιακών Υπερμέσων αποτελεί η στατικότητα της παρουσίασης του περιεχομένου τους καθώς οι ίδιες σελίδες εμφανίζονται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε χρήστη τους. Κατά συνέπεια παρέχεται ακριβώς η ίδια επεξήγηση και η ίδια παραίνεση, σε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων τα οποία δύναται να έχουν διαφορετικά εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά.

Αντίθετα, τα Προσαρμόσιμα Υπερμεσικά Συστήματα δημιουργούν ένα μοντέλο από στόχους, εκπαιδευτικές προτιμήσεις και το επίπεδο γνώσης για κάθε χρήστη ξεχωριστά. Το μοντέλο αυτό χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια των αλληλεπιδράσεων του συστήματος με το χρήστη με σκοπό την προσαρμογή του συστήματος στις εξατομικευμένες ανάγκες του χρήστη (Brusilovsky, 2001). Έτσι για κάθε μαθητή σε ένα ΠΥΣ, το εκπαιδευτικό περιεχόμενο παρουσιάζεται προσαρμοσμένο στις ατομικές μαθησιακές ανάγκες του μαθητή ανάλογα και με τις γνώσεις που ο μαθητής ήδη κατέχει για το συγκεκριμένο θεματικό αντικείμενο (De Bra and Calvi, 1998). Παράλληλα το σύστημα μπορεί να προτείνει και ένα σύνολο σχετικών υπερσυνδέσμων ώστε να βοηθηθεί ο μαθητής να προχωρήσει στην ύλη (Brusilovsky et al. 1998a).

Ως φιλοσοφία μάθησης ο εποικοδομητισμός ανιχνεύεται καταρχήν στη λεγόμενη και Σωκρατική (Μαιευτική) μέθοδο διδασκαλίας και στη συνέχεια στο δέκατο όγδοο αιώνα, όταν ο φιλόσοφος Giambattista Vico ο οποίος πίστευε ότι τα ανθρώπινα όντα μπορούν να αντιληφθούν σαφώς μόνο ότι αυτά τα ίδια έχουν οικοδομήσει. Πολλοί άλλοι δούλεψαν με αυτές τις ιδέες, αλλά οι πρώτοι μεγάλοι σύγχρονοι που ανέπτυξαν μια σαφή ιδέα του εποικοδομητισμού όπως αυτός εφαρμόζεται στην τάξη και στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών, ήταν ο Jean Piaget , o John Dewey και ο Lev . S . Vygotsky .

Ο εποικοδομητισμός ισχυρίζεται ότι όλα τα ερεθίσματα ερμηνεύονται με βάση τις προηγούμενες γνώσεις και ιδέες μας. Η μάθηση είναι μια εσωτερική διαδικασία που επηρεάζει συνολικά την προσωπικότητα του ανθρώπου. Η μάθηση δεν καταλήγει απαραίτητα σε εξωστρεφείς αντιδράσεις και ως τέτοια, δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει εάν έχει συμβεί σε κάποιο άνθρωπο. Η μάθηση είναι επίσης μια ενεργή, εποικοδομητική διαδικασία, όπου ο μαθητευόμενος παίζει ζωτικό ρόλο. Τα ανθρώπινα όντα δε μαθαίνουν ως παθητικά αντικείμενα τα οποία εκτίθενται σε μια εξωτερική πηγή ερεθισμάτων, αλλά αντί αυτού, ενεργά κάνουν τις δικές τους επιλογές, δίνουν τις δικές τους ερμηνείες και προσαρμόζουν τα ερεθίσματα στο δικό τους σύστημα.

Ο εποικοδομητισμός επικεντρώνεται στις διανοητικές διεργασίες, αλλά προχωράει περισσότερο από το να πει ότι αυτές είναι ερμηνευτικές και οργανωτικές. Οι εποικοδομητιστές πιστεύουν ότι, όταν μαθαίνουμε, δομούμε τη δική μας υποκειμενική γνώση. Αυτό συμβαίνει σε αλληλεπίδραση μεταξύ των επιρροών που κανείς δέχεται και του τι κάνει αυτές τις επιρροές.

Η κείμενη μάθηση υπογραμμίζει το γεγονός ότι η μάθηση συμβαίνει συσχετιζόμενη με μια δραστηριότητα, ένα πλαίσιο έναν κάποιο πολιτισμό. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η τοποθέτηση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την έννοια της παρεχόμενης μάθησης στα πλαίσια μιας τάξης ( classroom learning ), που συνήθως παρουσιάζεται σε αφηρημένη μορφή, έξω από κάθε συναφή με το αντικείμενο της μάθησης συσχετισμό που μπορεί να δημιουργηθεί σε ένα ορισμένο πλαίσιο. Η κοινωνική αλληλεπίδραση και το περιβάλλον είναι αποφασιστικό κομμάτι στη μάθηση της κάθε περίπτωσης.

Ο Συμπεριφορισμός έχει τις ρίζες του σε εμπειρικά ιδεώδη, ότι δηλαδή μόνο αυτά που μπορούν να επιβεβαιωθούν με μετρήσεις είναι πραγματική επιστήμη.

Σύμφωνα με το συμπεριφορισμό, όταν ένα άτομο εκτεθεί σε κάποιου είδους επιρροή, αυτό που είναι δυνατό να παρατηρηθεί και να μετρηθεί είναι η συμπεριφορά που αυτή η επιρροή προκαλεί. Για παράδειγμα η σχέση μεταξύ ερεθίσματος και αντίδρασης ( Stimuli and Response ). Δεν είναι δυνατό να παρατηρηθούν ή να μετρηθούν οι διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στο μυαλό ενός ατόμου μεταξύ του ερεθίσματος και της αντίδρασης, άρα η σκέψη είναι μια επιστημονικώς προβληματική περιοχή σύμφωνα με τους συμπεριφοριστές. Σύμφωνα με τις απόψεις των συμπεριφοριστών, το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης συμπεριφοράς μαθαίνεται διαμέσου ερεθίσματος-αντίδρασης.